MAKALAH BAHASA JAWA PARITAN

BAB I

PAMBUKA

Puji syukur tansah kita aturaken dumateng Allah SWT ingkang sampun ngeluberaken sih rahmat-Nya dumateng kita sedaya, sahingga kita saget ngerampungaken makalah kanthi irah-irahan “PARIKAN”.

Rampunge makalah punika mboten lepat saking mawarni pihak mila saking mrikuki tangaturaken panuwun dumateng:

1.      Bapak Djoko Suwono, MSi, ingkang dados KepalaSekolah SMA NegeriJogoroto.

2.      Ibu Kristina S.Pd, ingkang dados Guru BasaJawa SMA NegeriJogoroto.

3.      Kalian sedaya pihak ingkang sampun ngrencangi nyusun makalah niki ngantos  rampung.

Ing sajroning bebrayan lan sajroning pasrawungan urip sastrakuno, salah sawijine inggih menika PARIKAN. Parikan kalebet wontening pagelaran ludruk, inggih menika bab dangdutan (pantun kang isine crita-crita kang lucu).Parikan kang duwe peransosial, inggih menika kanggo ngeraketaken pasrawungan ing masyarakat lan kanggeng aturaken pesan. 

Parikan kuwi rong ukara kang kaya pantun nanging parikan kuwi mung rong larik. Larik kang sepisan kanggo narik kawigaten, lan kepindho minongko isi. Biasane isi parikan kuwi bab-bab kang becik.

Ingkang njeroh makalah iki tasek katah kekurangan lan kelemahan. Enggal menika saran lan kritik kanggeh nyempurnaaken makalah niki sampun ditampi kalian pangripta kalian manahing kang bingah.

PANGRIPTA

BAB II

WOSING PIREMBANGAN

2.1. TEGESE PARIKAN

Parikan punika unèn-unèn kang dumadi seka kaleh (2) ukara. Ukara sepisanan kangge narik kawigatèn, ingkang kapindho minangka isi. Parikan niku kaya pantun nanging mung rong larik. Parikan migunaake purwakanthi swara. Parikan klebet rereganing basa, amargi basa ingkang mawa parikan niku ndamel senenge tiyang ingkang ngaos utawi ingkang mireng. Guneman mawa parikan saget njalari rame nengsemake.

Kang diarani parikan ingkang punika unen-unen mawa paugeran tigang warna inggkang menika :

·         kadedan saka rong ukara kang dhapukake nganggo purwakanthi guru swara

·         saben saukara kadedan saka rong gatra

·         ukara kapisan mung minangka purwaka; déné isi utawa wosé dumunung ing ukara kapindho.

Guane purwaka (ukara kapisan) namung ndamel narik kawigatene tiyang ingkang nedya sikandhani utawi dipituturi. Perlune, supaya ing sederengipun ukara ingkang isi utawi “wose” dikandhakake, tiyang ingkang nedya dipunturi sampun ketarik atine, setemah mantun niku nggatekake, saget ngerti temenan dumateng maksude ukura ingkang isi “ngese” (ukara kapindho).

Parikan ingkang dumateng basa lain inggih menika salah satunggalipun kesenian tradisional ludruk. Ludruk ing saktemenipun tiyang seniman ludruk kedah sanget ndamel parikan ingkang kurangipun kaleh jam. Sakluntinipun parikan kedah selaras kalian kondisi sosial. Dados parikan mboten pareng monoton, spontanitas punika hal ingkang paling ageng dening ndamel parikan ing ludruk. Seniman parikan biasanipun ngamati kondisi masyarakat dening lokasi pertunjukkan ndamel ngerti kondisi lan saget ndamel parikan ingkang spontalitas.

2.2. MACEMIPUN PARIKAN

Manut (cacahing) wandane, parikan punika saget diperangi dados tigo, ingkang menika:

1.      Parikan kan dadadean saka (4 wanda + 4 Wanda) X 2

2.      Parikan kan dadean saka (4 wanda + 8 Wanda) X 2

3.      Parikan kang kadadean saka (8 wanda + 8 Wanda) X 2

2.3. TULADHANE PARIKAN

1.      Parikan kan dadadean saka (4 wanda + 4 Wanda) X 2

Tuladha:

Iwak bandheng, durung wayu

Priya Ngganteng, sugih ngelmu

2.      Parikan kan dadean saka (4 wanda + 8 Wanda) X 2

Tuladha:

Kembang adas, sumebar tengahing alas

Tuwas tiwas, nglabuhi wong ora waras

3.      Parikan kang kadadean saka (8 wanda + 8 Wanda) X 2

Tuladha:

Enting-enting gula jawa, sabungkus isine sanga

Ingatane para siswa, wajib seneng nggubah basa

2.4. PERANANIPUN PARIKAN

Parikan ngadah peranan kangge peliharan basa. Parikan ngadah peranan maleh ingkang menika panjagi fungsi kata lan kesanggupanipun anjagi pola pikir tiyang menika. Parikan saget nglatih tiyang kangge mikir sak derengipun ngendaliaken. Tiyang menika inggih saget mikir asspsiatif minangka saksawijining wanda bisa duweni kaitang dumateng wanda laine.

 

BAB III

PANUTUP

3.1. DUDUTAN

Parikan inggih menika sastra jawa ing digunakake dumateng pementasan ludruk. Cacahe macem-macem ditingali saking wandane lan ngadah fungsi ngeraketaken pasrawungan.

3.2. PARAMYOGI

Parikan inggih menika warisan sangking leluhur ingkang kudu dilestariaken supaya mboten ical ketindes zaman lan kita generasi enom kedah saget njagi warisan kebudayaan jawa salah sawijinipun parikan,

 

DAFTAR PUSTAKA

·         www.google.com

·         www.wikipedia//pantun.com